Nužnost metafizičkog činioca za istinski razvoj i usavršavanje

U ovoj raspravi trebamo ukazati na dva važna pitanja:

Prvo pitanje 

Svi svjesni mislioci saglasni su s tvrdnjom da je ljudska vrsta stupila u svijet postojanja uglavnom radi usavršavanja. Pored toga, nijedan čovjek koji posjeduje uravnotežen razum i psihu ne može negirati osjećaj i težnju za perfekcionizmom koju svaki čovjek ima u svojoj nutrini. Ono što uzrokuje gašenje ovog osjećaja u nekim osobama vjerovatno potiče od jednog od sljedećih triju činilaca:

Prvo: Utapanje u samoljublje i egocentrizme, koji čovjekov razum i savjest stavljaju u svoju službu i odvraćaju ih od prirodnih aktivnosti.

Drugo: Razlike u formama usavršavanja, što uzrokuje da naivni posumnjaju u izvorni smisao usavršavanja.

Treće: Silnici, obožavaoci moći, koji ne mogu ljude tragaoce na putu savršenstva upotrijebiti kao sredstvo svojih ambicija i egocentrizama. Budući da prirodni putevi i ograničena ljudska saznanja – koja proističu iz njegovih ograničenih i relativnih informacija – ne čine razumljivim identitet usavršavanja i puteve istinskog savršenstva, prirodno je da tumač identiteta usavršavanja i puteva dostizanja do njega nužno treba biti jedan metafizički Božanski činilac. Na odgovarajućem mjestu dokazana je ova teza da nijedan napredak za čovjeka nije ostvaren bez pokretanja i vrenja njegovog vjerskog osjećanja. Također ne trebamo zanemariti ovu činjenicu da su čak i društvene promjene koje su skončane u relativnu korist čovječanstva ustvari bile promjene u kojima su iskorištena pulsiranja vjerskih osjećanja, iako je njihova vanjština pokazivala nereligijske ideale.

Drugo pitanje

Onaj ko je nakon hazreti Nuha, a.s., na Zemlji uzdigao zastavu iskonske i originalne Božije vjere bio je Ibrahim, a.s., i od tada svi Božiji poslanici bili su prenosioci originalnog teksta njegove vjere, čije slijeđenje danas prihvataju muslimani, kršćani, Jevreji, Sabijci i čak i medžusije. Sve spomenute religije revizijom stavova, interpretacijom i ispravnim tumačenjima mogu doći do originalnog teksta ibrahimovske vjere – čiji je tumač Kur'an.

Istinske Božanske religije zapravo su manifestacije teksta vjere Ibrahima, a.s. Na ovu temu se upućuje u nekoliko kur'anskih ajeta:

1.

وَمَنْ أَحْسَنُ دِينًا مِمَّنْ أَسْلَمَ وَجْهَهُ لِلَّـهِ وَهُوَ مُحْسِنٌ وَاتَّبَعَ مِلَّةَ إِبْرَ‌اهِيمَ حَنِيفًا وَاتَّخَذَ اللَّـهُ إِبْرَ‌اهِيمَ خَلِيلًا

Ko je bolje vjere od onoga koji se iskreno preda Allahu, čineći još i dobra djela, i koji slijedi vjeru Ibrahimovu, vjeru pravu? – A Ibrahima je Allah uzeo za prijatelja.[1]

2.

قُلْ إِنَّنِى هَدَانِى رَ‌بِّى إِلَى صِرَ‌اطٍ مُسْتَقِيمٍ دِينًا قِيَمًا مِلَّةَ إِبْرَ‌اهِيمَ حَنِيفًا وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِ‌كِينَ

Reci: “Mene je Gospodar moj na Pravi put uputio, u pravu vjeru, vjeru Ibrahima pravovjernika, a on nije bio idolopoklonik.”[2]

3. Ajet koji slijedi ukazuje na značenje da svi sljedbenici Knjige mogu krenuti Pravim putem onda kada budu uvjereni u originalni tekst vjere Ibrahimove, a.s., i kada budu djelovali prema njemu.

إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَالَّذِينَ هَادُوا وَالنَّصَارَ‌ى وَالصَّابِئِينَ مَنْ آمَنَ بِاللَّـهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ‌ وَعَمِلَ صَالِحًا فَلَهُمْ أَجْرُ‌هُمْ عِنْدَ رَ‌بِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ

One koji su vjerovali, pa i one koji su bili Jevreji, kršćani, i Sabijci (sljedbenici Jahjaa) – one koji su u Allaha i u Onaj svijet vjerovali i dobra djela činili – doista čeka nagrada od Gospodara njihova; ničega se oni neće bojati i ni za čim neće tugovati![3]

Sadržaj ovog ajeta je naveden i u 69. ajetu sure Ma'ida, a potvrđen je i u 17. ajetu sure Hadždž, gdje su dodati i medžusije.

4. U 135. ajetu sure Baqara navedene su riječi Jevreja i kršćana kada kažu: Ili trebate biti Jevreji, ili kršćani. Jevreji kažu: “Budite Jevreji!”, a kršćani kažu “Budite kršćani da biste bili upućeni!” Međutim, Bog kaže: “Tragaoci upute svi trebaju slijediti Pravu vjeru milleta Ibrahimova”:

وَقَالُوا كُونُوا هُودًا أَوْ نَصَارَ‌ى تَهْتَدُوا قُلْ بَلْ مِلَّةَ إِبْرَ‌اهِيمَ حَنِيفًا وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِ‌كِينَ

Oni govore: “Budite Jevreji, odnosno kršćani, i bit ćete na Pravom putu!” Ti reci: “Ne, mi smo vjere Ibrahimove, koji je ispravno vjerovao; on nije nikoga Allahu ravnim smatrao.”[4] 

5. Drugi ajet jasno kaže: Ne treba sa posebnim kulturološkim imenima, kao što su Jevreji i kršćani, pa čak ni musliman u geografskom i verbalnom smislu, napustiti originalni tekst vjere Božije, koja je vjera Ibrahima, Božijeg prijatelja, i zadovoljiti se tim imenovanjima.

مَا كَانَ إِبْرَ‌اهِيمُ يَهُودِيًّا وَلَا نَصْرَ‌انِيًّا وَلَـكِنْ كَانَ حَنِيفًا مُسْلِمًا وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِ‌كِينَ

Ibrahim nije bio ni Jevrej ni kršćanin, već pravi vjernik, vjerovao je u Boga jednoga, i nije bio idolopoklonik.[5] 

6. Prema tome:

إِنَّ أَوْلَى النَّاسِ بِإِبْرَ‌اهِيمَ لَلَّذِينَ اتَّبَعُوهُ وَهَـذَا النَّبِىُّ وَالَّذِينَ آمَنُوا وَاللَّـهُ وَلِىُّ الْمُؤْمِنِينَ

Ibrahimu su od ljudi najbliži oni koji su ga slijedili, zatim ovaj vjerovjesnik i vjernici. – A Allah je zaštitnik vjernika.[6]

Slično ovome, Abbas Mahmud Aqqad, egipatski učenjak, prenosi riječi Pavla:

Nekoliko puta je rekao: (Samo) obrezivanje čovjeka ne čini Ibrahimovim potomkom. Činjenica nije ništa drugo do da su Ibrahimovi potomci oni koji koračaju stazom vjere. Sigurno je Ibrahim otac svih nas i Bog je njega učinio ocem mnogih naroda.[7]

7.

قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ تَعَالَوْا إِلَى كَلِمَةٍ سَوَاءٍ بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمْ أَلَّا نَعْبُدَ إِلَّا اللَّـهَ وَلَا نُشْرِ‌كَ بِهِ شَيْئًا وَلَا يَتَّخِذَ بَعْضُنَا بَعْضًا أَرْ‌بَابًا مِنْ دُونِ اللَّـهِ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقُولُوا اشْهَدُوا بِأَنَّا مُسْلِمُونَ

Reci: “O sljedbenici Knjige, dođite da se okupimo oko jedne riječi i nama i vama zajedničke: da se nikome osim Allahu ne klanjamo, da nikoga Njemu ravnim ne smatramo i da jedni druge, pored Allaha, bogovima ne držimo!” Pa ako oni ne pristanu, vi recite:“Budite svjedoci da smo mi muslimani!”[8]

8.

قُلْ آمَنَّا بِاللَّـهِ وَمَا أُنْزِلَ عَلَيْنَا وَمَا أُنْزِلَ عَلَى إِبْرَ‌اهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ وَالْأَسْبَاطِ وَمَا أُوتِىَ مُوسَى وَعِيسَى وَالنَّبِيُّونَ مِنْ رَ‌بِّهِمْ لَا نُفَرِّ‌قُ بَيْنَ أَحَدٍ مِنْهُمْ وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ

Reci: “Mi vjerujemo u Allaha i u ono što se objavljuje nama i u ono što je objavljeno Ibrahimu, i Ismailu, i Ishaku, i Jakubu, i unucima, i u ono što je dato Musau i Isau i vjerovjesnicima – od Gospodara njihova; mi nikakvu razliku među njima ne pravimo, i mi se samo Njemu iskreno klanjamo.”[9]

9.

شَرَ‌عَ لَكُمْ مِنَ الدِّينِ مَا وَصَّى بِهِ نُوحًا وَالَّذِى أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ وَمَا وَصَّيْنَا بِهِ إِبْرَ‌اهِيمَ وَمُوسَى وَعِيسَى أَنْ أَقِيمُوا الدِّينَ وَلَا تَتَفَرَّ‌قُوا فِيهِ كَبُرَ‌ عَلَى الْمُشْرِ‌كِينَ مَا تَدْعُوهُمْ إِلَيْهِ اللَّـهُ يَجْتَبِى إِلَيْهِ مَنْ يَشَاءُ وَيَهْدِى إِلَيْهِ مَنْ يُنِيبُ

On vam propisuje u vjeri isto ono što je propisano Nuhu i ono što objavljujemo tebi, i ono što smo naredili Ibrahimu i Musau i Isau: “Pravu vjeru ispovijedajte i u tome se ne podvajajte!” Teško je onima koji Allahu druge ravnim smatraju da se tvome pozivu odazovu. Allah odabire za Svoju vjeru onoga koga On hoće i upućuje u nju onoga ko Mu se iskreno obrati.[10]

Izvor: Mohammad Taki Dža'fari, Univerzalna ljudska prava, Fondacija „Mulla Sadra“, Sarajevo, 2014., sa perzijskog preveo: Sabahudin Šarić